اثر آتش سوزی بر ساختار، ترکیب و تنوع گونه های گیاهی، مطالعه موردی: رودبار گیلان

این مطالعه اثرات طولانی مدت آتش سوزی بر ساختار، ترکیب، زادآوری و تنوع گونه های گیاهی در جنگل های رودبار استان گیلان را 37 سال پس از وقوع آتش سوزی مورد بررسی قرار داد. بدین منظور 170 هکتار از این جنگل ها (85 هکتار آتش سوزی شده و 85 هکتار آتش سوزی نشده) مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 60 قطعه نمونه 1000 مربعی به روش تصادفی- سیستماتیک و با استفاده از شبکه آمار برداری 200 × 140 متر برداشت شد. نتایج نشان داد که آتش سوزی ساختار کلی جنگل را تغییر نداد، ولی با تغییر در ترکیب جنگل، جنگل خالص راش را به جنگل آمیخته تبدیل کرد که علاوه بر گونه راش، گونه های ممرز، شیردار و توسکای ییلاقی نیز حضور پیدا کردند. تراکم درختی و زادآوری به طور معنی داری افزایش یافت، در حالیکه تراکم درختچه ها به طور معنی داری کاهش یافت. همچنین، میانگین درصد پوشش، تنوع و مولفه های آن یعنی غنا و یکنواختی افزایش چشمگیری در منطقه آتش سوزی شده داشتند. از طرفی، گونه های مهاجم bromus benekenii و rubus fruticosus در منطقه آتش سوزی شده افزایش معناداری داشتند که باید با عملیات پرورشی آنها را حذف کرد. نتایج حاصل از رسته بندی cca در منطقه آتش سوزی شده نشان داد که گونه ها و قطعات نمونه ای که با جهت مثبت محور اول و دوم همبستگی دارند در ارتفاعات بالاتر قرار داشتند. گونه ها و قطعات نمونه ای که با جهت مثبت محور اول همبستگی ولی با محور دوم همبستگی ندارند در مکان هایی که شیب و عمق لاشبرگ بیشتر بود حضور پیدا می کنند. همچنین، مدل توزیع فراوانی گونه ها در منطقه آتش سوزی شده در لایه های درختی، درختچه ای و زادآوری از مدل سری هندسی و در لایه علفی از مدل نرمال لگاریتمی پیروی می کند.